Δεν Ξέρουμε

ΖΟΥΜΕ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ των άγνωστων σημείων, των σημείων που έχουν χάσει την σημασία τους, που έχουν μπερδευτεί, ή που φτιάχτηκαν επίτηδες για να μην έχουν σαφή σημασία. Αυτό ισχύει για τους ανθρώπους του τρίτου κόσμου καθώς και για τους ανθρώπους του πρώτου κόσμου. Γιατί οι φτωχοί χώροι των νότιων και ανατολικών περιοχών της γης βρίσκονται στην αγκαλιά των πλούσιων χωρών των βορείων και δυτικών περιοχών. Το εμπόριο τους ενώνει. Τα προϊόντα πάνε παντού, καθώς και οι άνθρωποι.

ΜΙΑ ΦΟΡΑ στον Άμστερνταμ γνώρισα δυο άντρες που κατάγονταν από την Λιμπέρια, μια χώρα στην Αφρική που ιδρύθηκε μετά από την εμφύλιο των Ηνωμένων Πολιτών, για μαύρους που ήθελαν να φύγουν από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Γινόταν όμως πόλεμος στην Λιμπέρια, και αυτοί οι άνθρωποι είχαν φύγει από εκεί. Καταλήγοντας στον Άμστερνταμ, είχαν βρει στέγαση και έψαχναν για δουλειά. Ένας από αυτούς είχε ένα σχέδιο από κοντές, ευθείες γραμμές χαραγμένες στο μάγουλό του. Μου έκανε εντύπωση και τον ρώτησα τι ήταν και πως το απόκτησε εκεί, αλλά μου είπε, «Δεν ξέρω. Κανείς δεν ξέρει τι σημασία έχουν. Άνθρωποι που έρχονται από χωριά συχνά έχουν αυτές τις γραμμές στο μάγουλο.»
ΤΟ ΣΚΕΦΤΗΚΑ. Οι γραμμές μου έμοιαζαν με σημάδια που έχω δει σε φωτογραφίες από περιοδικά σαν το "National Geographic," σημάδια που δείχνουν ότι ένας άνθρωπος είναι μέλος μιας φυλής, και που χαράζονται εκεί από την φυλή του. Δείχνουν μια ταυτότητα. Αλλά, εάν ήταν έτσι, αυτός ο άντρας έπρεπε να έχει φύγει από την φυλή του πολύ νωρίς, πριν μάθει τίποτα από αυτήν, και να έχει μεγαλώσει μέσα σε ολοκληρωτικά άλλο περιβάλλον, όπου κανείς δεν γνώριζε αυτά τα σημάδια. Και μετά, έφυγε από το δεύτερο περιβάλλον του, για να έρθει στον Άμστερνταμ, ένα τρίτο περιβάλλον. Δυο φορές είχε χάσει την ταυτότητά του, δυο φορές είχε σπάσει την μνήμη του.
ΟΤΑΝ ΣΠΑΖΟΝΤΑΙ και ξανασπάζονται όλες οι σχέσεις που δείχνουν την θέση του ατόμου μέσα σε μια κοινωνία και που δίνουν σημασία στις πράξεις του, τι απομένει στον άνθρωπο? Σίγουρα όχι πολύ περηφάνια για την φυλή ή γιο το έθνος του, γιατί δεν τον προστάτεψαν. Ίσως μια περηφάνια για τον εαυτό του ως άνθρωπος, όμοιος με όλους τους άλλους ανθρώπους, που μπορεί να κάνει πολλά από μόνος του. Ίσως. Γιατί αυτοί οι δυο άνθρωποι είχαν περάσει πολλές δυσκολίες και είχαν ταξιδέψει μακριά, και δεν είχαν χάσει την ανθρώπινη φύση τους. Με κοίταζαν κατάματα και μου μίλαγαν ευθύς, χωρίς προσποίηση.
ΚΑΤΙ ΟΜΟΙΟ, εάν και ίσως δεν είναι τόσο σοβαρό, συμβαίνει με το στυλ και με την γλώσσα. Λέξεις και φράσεις, ειδικά λέξεις και φράσεις στ' αγγλικά, έχουν γίνει διακόσμηση για τα ρούχα των νέων. Τις περισσότερες φορές δεν μπορείς να διακρίνεις τι νόημα έχουν αυτές οι λέξεις γιατί έχουν λάθος ορθογραφία, δεν σημαίνουν κάτι ακριβώς, απλά υπαινίσσονται ότι θα μπορέσουν να έχουν σημασία για κάποιον, σε κάποιο άγνωστο περιβάλλον. Η έχουν κακή σημασία. Είδα μια φορά μια κοπέλα να φοράει ένα t-shirt με τις λέξεις «κακό, βρόμικο κορίτσι», στα αγγλικά, γραμμένες επάνω του. Ήτανε μια όμορφη κοπέλα, φρόνιμη, μια καλή μαθήτρια αγγλικών. Έπρεπε να ξέρει τι σημαίνουν αυτές οι λέξεις. Γιατί τότε να τις φορέσει? Ίσως γιατί ήταν γραμμένες σε καφέ χρώμα, και ταίριαζαν με τα μαλλιά της.